21 kwietnia 2018 roku w kościele pw. Najwyższego Arcykapłana Jezusa Chrystusa w Murowanej Goślinie odbył się koncert inaugurujący XI edycję Międzynarodowego Festiwalu Chóralnego im. ks. Edmunda Szymańskiego w Murowanej Goślinie.
Tematyka koncertu została ujęta w formę Misterium Zmartwychwstania pt. „Ave Christe”. Wykonawcami byli:
- Orkiestra Kameralna Filharmonii Pomorskiej Capella Bydgostiensis
- Chóry: Dziewczęcy, Kameralny oraz Żeński „Canzona” z Murowanej Gośliny
- Weronika Jarzyńska – fortepian
- Marzena Michałowska – sopran
- Waldemar Kośmieja – skrzypce
Koncert stanowił publiczną prezentację dzieła artystycznego w ramach przewodu doktorskiego Adrianny Wtorkowskiej-Kubińskiej, który został wszczęty przez Radę Wydziału Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Muzyki Kościelnej Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu. W związku z tym gośćmi byli: dziekan wydziału – prof. Przemysław Pałka, promotor – prof. Piotr Salaber z Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, recenzent – prof. Dariusz Dyczewski, rektor Akademii Sztuki w Szczecinie oraz recenzent. – ks. prof. Kazimierz Dąbrowski z Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Ponadto obecni byli prof. Leszek Bajon z Akademii Muzycznej w Poznaniu oraz prof. Mariusz Kończal z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego z Bydgoszczy. Oficjalnego otwarcia XI edycji Festiwalu dokonał pan Szymon Pędziński – Przewodniczący Komisji Gospodarczej Rady Miejskiej w Murowanej Goślinie.
Muzyka sakralna jest poszukiwaniem Boga oraz kontaktu z Nim językiem dźwięków.
Wykonane podczas koncertu kompozycje to w przewadze współczesne utwory twórców z Polski, Europy i USA, przeznaczone do wykonania przez chór dziecięcy i żeński. Części z nich towarzyszył akompaniament fortepianu bądź orkiestry kameralnej. Do programu celowo dołączone zostały trzy monodie chorałowe. Miały one na celu bezpośrednie odniesienie do śpiewu gregoriańskiego, który stanowi rodzaj architektury pięknej katedry, gdzie fundamentem jest słowo, kolumną rytm, a melodia modalna stanowi o stylu budowli. Chorał to doskonałość formy, która przez swoje piękno jest autentyczną formą sztuki, będącą drogą dostępu do Boga. Piękno zaś wraz z blaskiem prawdy i siłą dobra jest przymiotem Boga.
Koncert rozpoczął się dźwiękiem dzwonów, na tle których pięknie brzmiał Hymn rezurekcyjny „Salve Festa Dies” oraz XIV- wieczny kanon „Laudemus Virginem”. Chóry „Canzona” wraz z Orkiestrą Kameralną „Capella Bydgostiensis” wybrzmiały z prezbiterium oraz przeciwległych skrzydeł empory organowej. Topofonia, czyli uprzestrzennienie muzyki, poza zasadniczą funkcją brzmieniową miała na celu przeniesienie słuchacza do wnętrza rozgrywanej akcji muzycznej oraz prezentację sensorycznych właściwości muzyki. Niezwykłym przesłaniem była kolejna kompozycja w wykonaniu Chóry Dziewczęcego „Canzona” z towarzyszeniem kwintetu smyczkowego, fortepianu oraz werbla. To współczesny kanon amerykańskiej kompozytorki, Teresy Jennings „Candle for peace”. Chór Dziewczęcy zakończył swój występ dwoma utworami z towarzyszeniem Weroniki Jarzyńskiej przy fortepianie – angielskiego twórcy, Johna Ruttera – „For the beauty of the earth” oraz amerykańskiej kompozytorki, Lindy Spevacek – „Choral flourish”. Dziewczęta śpiewały z ogromnym zaangażowaniem i rozumieniem wykonanych treści. Szczególnie zachwycały soprany, które trudne wysokie partie wokalne realizowały z lekkością i blaskiem. W kolejnej części koncertu wystąpił Chór Żeński i Kameralny „Canzona”. W ich wykonaniu usłyszeliśmy dwie kompozycje twórców z Hiszpanii i Litwy: „Salve Regina” Javiera Busto oraz polichóralne „Tu es” Vytautasa Miškinisa. Stopniowo budowana dramaturgia programu koncertu została wyeksponowana podczas prezentacji pięknej kompozycji „Ave Maria”, napisanej przez obecnego na koncercie Piotra Salabera. Utwór ten zastał wykonany przez Marzenę Michałowską – sopran, Waldemara Kośmieję – skrzypce, Orkiestrę Kameralną „Capella Bydgostiensis” z towarzyszeniem dzwonów oraz Chór Żeński i Kameralny „Canzona”. Niezwykle, liryczne brzmienie głosu solowego i śpiewana kantylena skrzypiec uzupełniały się wzajemnie. Po tym wykonaniu wzruszona i zachwycona publiczność oklaskiwała artystów na stojąco. Tymczasem po krótkiej reorganizacji sceny, do wykonawców dołączyła sekcja instrumentów dętych blaszanych – trąbek i puzonów oraz rozbudowany skład instrumentów perkusyjnych. Ponadto z dwóch stron prezbiterium dołączył Chór Dziewczęcy „Canzona”. Finałową kompozycję norweskiego twórcy Knuta Nystedta „Ave Christe” poprzedziło wykonanie przez chór żeński wielkanocnej sekwencji chorałowej „Victimae Paschalis Laudes”. Kompozycja Knuta Nystedta napisana została na dwa chóry dziecięce, jeden żeński, orkiestrę smyczkową, instrumenty dęte blaszane, perkusyjne i organy. Oparta jest na tropie wspomnianej sekwencji oraz staroniemieckiej, XII-wiecznej pieśni „Christ ist erstanden”. Zaś partia wokalna głównego chóru została skomponowana do tekstu w języku angielskim. Kilkunastominutowa kompozycja pełna jest zwrotów akcji, gdzie kompozytor stosuje zmiany agogiczne, metryczne i dynamiczne. Szczególnie wzniośle zabrzmiały fragmenty w wykonaniu sekcji puzonów i trąbek, a finałowe tutti, ze śpiewanym przez wszystkie chóry ALLELUJA było najważniejszym przesłaniem misterium „Ave Christe”. Istotną częścią całości koncertu było słowo. Wyboru czterech fragmentów poezji ks. Jana Twardowskiego oraz ich recytacji podjął się ks. Karol Łybek. Całość koncertu prowadziła Adrianna Wtorkowska-Kubińska, która doskonale panowała nad całością aparatu wykonawczego w poszczególnych kompozycjach. Publiczność podziękowała artystom długimi brawami, a dyrygentka odebrała liczne gratulacje od zaproszonych gości. Koncert był piękny, a jego narracja i dramaturgia niezwykle wzruszająca. W tym miejscu właściwy wydaje się być cytat św. Augustyna, który pisał że „Szukający Pana znajdą Go, a znalazłszy Go, będą Go chwalić”.
prof. Elżbieta Wtorkowska
zdjęcia: Bartłomiej Stefański